Trong những năm gần đây, “bệnh cô đơn” được nhận ra như là một dịch bệnh lan tràn. Giới y học ghi nhận một tỷ lệ tăng gấp đôi số người mắc hội chứng cô đơn chỉ trong 50 năm qua. Một nghiên cứu mới đây của Mỹ phát hiện rằng hội chứng cô đơn ở cấp độ vừa đến nặng xuất hiện ở nhiều giai đoạn cuộc đời chứ không chỉ ở tuổi già.
Giáo sư Tâm thần học Dilip Jeste thuộc Đại học San Diego California đã tiến hành một nghiên cứu trên các đối tượng từ 27 đến 101 tuổi, không mắc bệnh tâm lý hoặc thể chất nghiêm trọng. Nhóm nghiên cứu đã tìm ra 3 phát hiện bất ngờ về sự cô đơn
Xuất phát từ giả định cho rằng “càng già đi, người ta càng hay trở nên cô độc hơn” như thói đời thường nói, nhóm nghiên cứu rất ngạc nhiên khi kết quả nghiên cứu cho thấy sự cô đơn xuất hiện đủ trong các giai đoạn cuộc đời khác nhau: vào cuối những năm 20 tuổi, giữa những năm 50 tuổi và cuối những năm 80 tuổi.
Nhóm của giáo sư Jeste lý giải:
Những năm cuối độ tuổi 20 thường là giai đoạn ra các quyết định quan trọng, khiến cho con người thấy rất căng thẳng vì cho rằng nhiều bạn bè cùng trang lứa sẽ đưa ra quyết định tốt hơn của mình. Họ cũng hay tự hỏi tại sao mình làm điều này và điều nọ. Đó là một giai đoạn căng thẳng và làm tăng cảm giác cô đơn.
Những năm giữa độ tuổi 50 là thời kỳ khủng hoảng giữa đời người,. Khi này sức khỏe bắt đầu suy giảm, với nhiều chứng bệnh khá đáng sợ như chứng tiền đái tháo đường hoặc bệnh tim. “Khi thấy vài người bạn sắp chết, đó là lúc họ bắt đầu nhận ra cuộc sống không kéo dài mãi mãi”. Còn với những người sắp vượt qua tuổi 80, nếu may mắn còn sống thì mọi thứ cũng trở nên tồi tệ đi. Ngoài sức khỏe yếu, còn là các vấn đề tài chính, sự chứng kiến cái chết của chồng, vợ hoặc bạn bè, cảm giác ngày càng cô độc.
Một phát hiện bất ngờ khác là có 76% số người tham gia cảm thấy cô đơn với các cấp độ từ trung bình đến nặng, đàn ông và phụ nữ đều cảm thấy cô đơn như nhau. Theo nhóm nghiên cứu, cô đơn không phải là sự cô lập do xã hội bởi một người có thể ở một mình mà không hề cảm thấy lẻ loi, trong khi một người khác dù ở giữa đám đông nhưng vẫn thấy cô đơn. Tình trạng này không chỉ làm sa sút sức khỏe tinh thần, suy giảm nhận thức, mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp cao, tàn tật, mất ngủ và trầm cảm.
Có một tin vui bên cạnh là nghiên cứu còn phát hiện ra mối quan hệ nghịch đảo giữa cô đơn và sự khôn ngoan. Theo đó, những người càng khôn ngoan thì càng ít cảm thấy cô đơn hơn. Lý giải cho điều này là vì các hành vi liên quan đến những yếu tố định hình sự khôn ngoan – gồm kiến ​​thức chung về cuộc sống, sức chế ngự trên cảm xúc, sự cảm thông, lòng trắc ẩn, tính vị tha và ý thức về sự công bằng, cái nhìn sâu sắc, sự chấp nhận các giá trị khác nhau, sự quyết đoán – đã giúp chống lại hoặc ngăn chặn cảm giác cô đơn.
Kết luận lại, về mặt tiêu cực, tình trạng cô đơn phổ biến hơn ta nghĩ, còn về mặt tích cực, sự khôn ngoan có thể đẩy lùi hoặc ngăn chặn cô đơn. Giáo sư Jeste kết luận: “Chúng ta cần tìm giải pháp can thiệp để kết nối mọi người và giúp họ trở nên khôn ngoan hơn. Một xã hội khôn ngoan hơn sẽ là một xã hội hạnh phúc, gắn kết và ít cô đơn hơn”.