Sherlock Holmes: Những góc khuất trong tính cách

Trong ngần ấy năm tháng, Sherlock luôn được đời xem như một con người không tim, chai đá, nghi kỵ xã hội, lại còn thấp thoáng trong tính nết sự kiêu ngạo. Mô tả về Holmes như vậy không hoàn toàn công bằng, mặc dù xét tổng diện là không sai. Ngay cả Watson trung thành là thế còn đã (vào một trong những khoảnh khắc bực tức về Holmes) mô tả Holmes như "một bộ não không tim, thiếu tính cảm thông con người vì lẽ hắn quá xuất chúng về trí thông minh". Sau đó, trong một thời điểm cân nhắc hơn, Watson đã gọi anh là "người đàn ông tốt nhất và khôn ngoan nhất mà tôi từng biết".
Trong thực tế, tính cách của Holmes nằm đâu đó giữa hai cực đoan này. Thế giới đời thường nhàm chán, vô vị hàng ngày có thể đã góp phần làm cho anh ta có vẻ xa xôi, lãnh đạm và thậm chí là nhẫn tâm. Đây là một tác dụng phụ không may của tâm trí luôn háo tìm sự phấn khích, ngóng mong những sự biến bất thường, thể loại mà chỉ có thể được giải quyết bằng loại tâm trí siêu lớp lang, chỉnh chu của anh ta.

Trong truyện “Hội đoàn tóc đỏ" (The Red-Headed League), Holmes đã nói " Watson thân mến, tôi biết rằng bạn chia sẻ đam mê của tôi đối với tất cả những điều khác thường và vượt xa các định ước và thói thường nhảm nhí của cuộc sống hàng ngày." Chính cái lực khiển “vươt lên trên thế tục đời thường” này của Sherlock Holmes đôi khi trở nên nguy hiểm cực kỳ và đôi khi đã đưa tâm trạng Holmes đến đối diện trước những góc khuất u thẵm của bệnh trầm cảm.

Nhưng một điều không thể nghi ngờ là nhà thám tử vĩ đại đã tiến hành tất cả công việc của mình một cách thật hết lòng, đánh đùa với tử thần sự an nguy của chính bản thân mình trong việc theo đuổi mục tiêu số một trong đời anh là: đánh bại những bộ óc tội phạm tồi tệ nhất trên trần gian. Chính công việc đó đã làm cho cuộc sống của anh ta cạn kiệt, nhưng cũng có tác dụng làm thỏa một nhu cầu sâu kín bên trong Holmes, là phải nếm trải những thách thức trí tuệ và tạo tác ra những nội tiết tố hưng cảm chảy ào ào trong các mạch máu. Phần nào đó ta có thể nói Holmes nghiện các loại chất nội tiết hưng cảm adrenalin mà cơ thể tiết ra khi lao vào những cuộc phá án. Lấy trích đoạn ngắn này từ truyện “Bí mật thung lũng Boscombe” (The Boscombe Valley Mystery, diễn biến vụ việc đã thu cuốn hết trí lực Holmes một cách tinh tế từ những cảm trạng hồi hộp kỳ thú mà cuộc săn đuổi đem lại cho anh:

Truyện mô tả Holmes có những thay đổi về sinh lý học đến mức những người thường chỉ hiểu anh như nhà tư tưởng chỉnh chu và nhà logic học trên Phố Baker sẽ không nhận ra anh ta. Khuôn mặt anh đỏ bừng và tối sầm, lông mày châu lại thành hai đường kẻ đen cứng, trong khi đôi mắt bên dưới tỏa sáng quắc như mắt cú vọ. Khuôn mặt anh cúi gập xuống, vai cũng gập hẵn xuống, môi mím thật chặt, và các mạch máu nổi hằn rõ trên chiếc cổ dài, gân giốc. Hai lỗ mũi anh dường như thả giãn ra như mũi của một loài động vật mà trời sinh ra cho cái năng khiếu đánh hơi truy đuổi con mồi. Tâm trí anh ta bấy giờ hoàn toàn tập trung tuyệt đối vào vấn đề trước mặt rất linh mẫn đến nỗi khi ấy, một câu hỏi hoặc câu nhận xét nào đều rơi khỏi tai anh ta, hoặc nhiều nhất chỉ kích động một tiếng hừ cộc lốc khi anh trả lời.

Có rất nhiều giai đoạn tương phản những phút giây vui vẻ cao trào này. Trong trường hợp không có sự phấn cảm kích thích, Holmes cho thấy những dấu hiệu của chứng trầm cảm cổ điển và tiếp nguồn năng lượng cho cơ thể thèm khát của mình bằng việc lạm dụng cocaine. "Tôi thỉnh thoảng có lúc thấy rệu rã vô cùng," anh ta nói với Watson trong truyện “Một nghiên cứu màu đỏ” (A Study in Scarlet, "và không thể mở miệng nói gì trong nhiều ngày. Bạn không nên nghĩ rằng những khi ấy tôi hờn dỗi gì. Chỉ cần để tôi một mình, và tôi sẽ sớm đúngcân bằng lại. '

Một mặt tối nữa trong tính cách của Holmes là lơ là các nhu cầu sinh lý bản thân khi phải đối mặt với một câu hỏi hóc búa chưa được giải quyết. Trong những sự vụ thế này, Watson có ghi chép lại rằng Holmes cứ đi và đi trong nhiều ngày, thậm chí suốt cả một tuần, không nghỉ ngơi, xáo lật các dữ liệu trong trí, để nó xa, rồi để nó lại gần, tiếp cận nó từ mọi góc độ cho đến tận khi anh có thể hiểu được hoặc thuyết phục bản thân được rằng các dữ liệu của anh ta nắm là không đủ. Nếu anh ta còn là fan của những biểu hiện loại này trong môi trường làm việc văn phòng, hẵn anh ta đã có một trên bàn của mình tại 221B Baker Street một tấm bảng nhỏ đề: "Bạn không cần phải điên khi làm việc ở đây. Nhưng điều đó có ích! ’

Tất cả những gì để nói là sống như Holmes không phải là một lựa chọn dễ dàng, và việc theo bước chân Holmes không phải là cuộc hành trình dành cho những người yếu tim. Holmes

Say sưa tẩm mẩm công việc của anh bởi vì anh không có lựa chọn nào khác - đó là điều khiếncho Holmes là Holmes. Không có những khắc họa này, chúng ta có rất ít những dữ liệu để xác định về Holmes. Xin mượn lời Holmes nói bóng bẫy về nghĩa vụ to lớn của mình trong truyện “Một nghiên cứu màu đỏ”: 'Có một chuỗi các vụ giết người mới mẻ đang chạy len trong luồng mạch không màu của cuộc sống, và nhiệm vụ của chúng ta là làm sáng tỏ nó, cô lập và phơi bày từng milimet của nó.' , Watson hẵn sẽ nói về người bạn của mình rằng “giống như tất cả các nghệ sĩ vĩ đại, anh sống vì lợi ích nghệ thuật của mình.”