Bí ẩn, lịch sử bàn cầu cơ (Ouiji)

Là công cụ của quỷ, trò chơi gia đình vô hại, hay tiện ích để nhìn thoáng vào tâm trí vô thức?

Tháng 2 năm 1891, trên các mặt báo xuất hiện vài mẫu quảng cáo đầu tiên về Ouija (bàn cầu cơ), mô tả một thiết bị ma thuật trả lời các câu hỏi về quá khứ, hiện tại và tương lai với độ chính xác tuyệt vời và hứa hẹn mang lại cho người mua một thú vui giải trí bảo đảm cho mọi tầng lớp. 

Trò chơi này là một bảng phẳng trên có khắc các chữ cái được xếp thành hai hàng hình nửa vòng tròn, dưới đánh các số từ 0 đến 9; trên cùng là hai từ “có” và “không”; ở góc phía dưới, là từ “tạm biệt”. Bảng cầu cơ được bán kèm theo một bàn đẫy hình giọt nước hay trái tim, ở giữa bàn đẫy thường có một cửa sổ nhỏ. Bàn đẫy được sử dụng để điều khiển bảng và cho câu trả lời.

Khi chơi, hai hay nhiều người ngồi quanh bảng, đặt đầu ngón tay lên bàn đẫy, đặt câu hỏi và tập trung vào sự chuyển dịch của bàn đẫy, đánh vần ra các câu trả lời.

Những năm 1910 và 20, tiếp theo sau Thế chiến I tàn phá nặng nề, đã chứng kiến ​​sự gia tăng mức độ phổ biến của bàn cầu cơ. Trong cuộc Đại khủng hoảng, Công ty Fuld đã mở thêm các nhà máy mới để đáp ứng nhu cầu sử dụng bàn cầu cơ. Chỉ riêng một cửa hàng bách hóa ở New York trong năm tháng vào năm 1944, đã bán được 50.000 bàn. Năm 1967, một năm sau khi hãng Parker Brothers mua lại trò chơi từ Công ty Fuld, đã bán được 2 triệu bàn, thời điểm trùng với việc ​​nhiều lính Mỹ sang Việt Nam tham chiến.

Những câu chuyện kỳ ​​lạ về bàn cầu cơ cũng xuất hiện thường xuyên, giật gân trên các tờ báo Mỹ. Vào năm 1920, các dịch vụ bưu điện Mỹ đã báo cáo rằng những chuyên gia phá án sẽ chuyển sang các bàn cầu cơ của họ để tìm manh mối của những vụ giết người bí ẩn. Năm 1921, tờ New York Times đưa tin rằng một phụ nữ ở Chicago bị gửi đến bệnh viện tâm thần đã cố gắng giải thích với các bác sĩ rằng cô không bị chứng hưng cảm, nhưng các linh hồn từ bàn cầu cơ đã bảo cô bỏ xác chết của mẹ mình trong phòng khách 15 ngày trước khi chôn bà ở sân sau. Vào năm 1930, những người đọc báo đã bàng hoàng trước tin về hai người phụ nữ ở Buffalo, New York, đã giết một phụ nữ khác, được cho là do sự xúi giục của các tin nhắn trên bàn cầu cơ. Năm 1941, một thanh niên nhân viên trạm xăng 23 tuổi từ New Jersey nói với tờ New York Times rằng anh gia nhập Quân đội vì bàn cầu cơ nói với ônganh.

Các bàn cầu cơ thậm chí còn mang đến nguồn cảm hứng văn học: Năm 1916, bà Pearl Curran đã gây chú ý khi bắt đầu viết những bài thơ và câu chuyện mà bà tuyên bố đã được đọc, thông qua bàn cầu cơ, tiếp xúc với linh hồn một phụ nữ Anh ở thế kỷ 17 tên là Patience Worth. Năm sau, người bạn của Curran, Emily Grant Hutchings, tuyên bố rằng cuốn sách cô vừa xuất bản, Jap Herron, đã được dẵn dắt qua bàn cầu cơ bởi nhà văn nổi tiếng Mark Twain. Curran có được thành công đáng kể, còn Hutchings ít hơn, nhưng cả hai đều không đạt được đỉnh cao mà nhà thơ từng đoạt giải Pulitzer James Merrill đã làm: Năm 1982, bài thơ sử thi lấy cảm hứng từ bàn cầu cơ của ông, The Light Light at Sandover, đã giành giải thưởng của Hiệp hội Nhà phê bình sách quốc gia. Về phần mình, Merrill đã công khai ngụ ý rằng bàn cầu cơ hoạt động như một công cụ phóng đại cho những suy nghĩ thi vị của riêng mình, chứ không phải là đường dây nóng liên lạc với các linh hồn.

Năm 1973, phim Quỷ Ám (The Exorcist) khi ra rạp công chiếu đã khiến mọi người sợ hãi, được cho là dựa trên một câu chuyện có thật; trong đó cô bé Regan 12 tuổi bị quỷ ám sau khi chơi với một bàn cầu cơ. Cuốn phim đã thay đổi cách nhìn của mọi người về tấm bàn cơ. Đây là một dạng giống như bệnh l‎ý tâm thần (Psycho). Gần như chỉ sau một đêm, bàn cầu cơ trở thành công cụ của quỷ và vì lý do đó, cũng là một công cụ của các nhà văn và nhà làm phim kinh dị. Bàn cơ bắt đầu xuất hiện trong những bộ phim rùng rợn, một công cụ dị thường mở ra cánh cửa cho sự liên thông những linh hồn hắc ám.

Nhưng câu hỏi thực sự, một điều ai cũng muốn biết, là làm thế nào để bảng Ouija hoạt động?

Các nhà khoa học cho biết, các bàn cầu cơ không được điều khiển bởi các linh hồn hoặc quỷ nào cả. Chúng hoạt động dựa trên một nguyên tắc được biết đến bởi những người nghiên cứu về tâm trí trong hơn 160 năm: hiệu ứng ideometer. Năm 1852, bác sĩ và nhà sinh lý học William Benjamin Carpenter đã xuất bản một báo cáo cho Viện Hoàng gia Anh, xem xét các chuyển động cơ bắp tự động diễn ra mà không có ý chí hay ý chí của cá nhân (ví dụ như khóc khi phản ứng với một bộ phim buồn). Gần như ngay lập tức, các nhà nghiên cứu khác đã thấy các ứng dụng của hiệu ứng ideometer trong các trò tiêu khiển tâm linh phổ biến.

Tiến sĩ Chris French, giáo sư tâm lý học và tâm lý học dị thường tại Goldsmiths, Đại học London, giải thích, các thiết bị khác, chẳng hạn các thanh cảm xạ, bàn cầu cơ, con lắc… chúng là những thiết bị, theo đó một chuyển động cơ bắp nhỏ có thể gây ra hiệu ứng khá lớn, ông nói. Bàn cầu cơ đặc biệt, rất phù hợp để gây ra hiệu ứng vì được thiết kế bằng một tấm gỗ nhẹ, lại có trang bị các bánh xe nhỏ càng giúp sự di chuyển trơn tru và tự do hơn. Các bàn đẫy hiện nay thường bằng nhựa và có chân nỉ, điều này cũng giúp nó trượt trên bảng dễ dàng.
Xem phim "Bàn cầu cơ trừ tà"